ឃើញច្បាស់ហើយថាការដោះលែងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរួមទាំងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងៗជាព្រោះសម្ពាធអន្តរជាតិ មិនចិត្តសន្តោសហ៊ុនសែនទេ
កេចាំមើលការដោះលែងបក្សប្រឆាំងនិងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើននាក់នោះថាតើសម្ពាធអន្តរជាតិឬចិត្តសន្តោសប្រណីនិងមានចិត្តដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយរបស់ហ៊ុន សែន?
ពេលនេះគេឃើញច្បាស់ហើយ វាពិតជាសម្ពាធរបស់អន្តរជាតិមែន មិនទាន់បានប៉ុន្មានផង ហ៊ុន សែនតាមទារលុយលោកគឹម សុខ និងគំរាមកំហែងអ្នកដែលផ្សាយថាគេដោះលែងលោកកឹម សុខា។
អំពើទាំងនេះត្រូវបានអ្នកលេងបណ្តាញសង្គមនិងខ្មែរពីសហគមន៏អ៊ឺ ប្រទេសសេរីហៅលោកហ៊ុន សែនថាជាថៅកែគុក ជាមនុស្សឆ្កួតនិយាយឡប់ឡែ មិនច្បាស់លាស់ ម្តងថាលោកកឹម សុខាគ្មានទោស ថាជាពិរុទ្ធជន ម្តងថាជាឧក្រិដ្ឋជន ថាជាជនក្បត់ជាតិ មិនអាចលើកលែងទោសបានទាំងដែលតុលាការមិនទាន់កាត់ទោស ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះលោកហ៊ុន សែនបែរជានិយាយមិនច្បាស់លាស់ ប្រហែលជាចង់ជួយកាត់ទោសលោកកឹម សុខាជំនួយតុលាការនិងដើម្បីបំភ័ន្តបន្លំខ្មែរថាដោយសារលោកហ៊ុន សែនមានចិត្តសន្តោសប្រណីខ្មែរដូចគ្នា ចង់ឲ្យខ្មែរមានសន្តិភាពសេរីភាពសុខសាន្ត ហើយនិងដើម្បីភូតភរអន្តរជាតិតទៅទៀត។ ដូច្នេះហើយបានជាលោកហ៊ុន សែនឲ្យមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងនិងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់សរសេរលិខិតសុំទោស ហើយគំរាមមិនឲ្យមាននរណាមួយនិយាយថាដោយសារការដោះលែងមន្ត្រីទាំងនោះពុំមែនជារឿងគំនាបនយោបាយអន្តរជាតិទេ បើហ៊ាននិយាយនឹងត្រូវចាប់អ្នកទាំងអស់នោះបញ្ជូនចូលគិតវិញ ។
មិនទាន់បានមួយដង្ហើមផង ស្រាប់តែលោកហ៊ុន សែនប្រកាសឲ្យមេធាវីរបស់លោកតាមទាំរលុយលោកកឹមសុខ។ នេះបង្ហាញថាវាពុំមែនជាចិត្តសន្តោសប្រណីនិងចង់បានសន្តិភាពដែលបុរសខ្លាំងតែគំរាមកំហែង និងប្រកាស់សង្គ្រាមជាញឹកញាប់នោះទេ វាពិតជាមានគំនាបអន្តរជាតិមែន ។
គេឃើញអ្នកទោសនយោបាយឬអ្នកទោសសកម្មជនដីធ្លីជាច្រើន ឲ្យមាន
កុំព្រហើនថាអន្តរជាតិដាក់សម្ពាធទើបហ៊ុន សែនដោះលែង បើហ៊ានថាអញនឹងចាប់ញាត់គុកវិញ
ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយ បន្ទាប់ពីជំនួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការទូតអង់គ្លេសមក លោកហ៊ុន សែនបានដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ នៅឡើយតែលោកកឹម សុខាប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនទាន់មានពន្លឺអ្វីតិចតួចនៅថានឹងដោះលែង ។
ថ្ងៃនេះដែរលោកហ៊ុន គ្រោងនឹងដោះលែងអ្នកទោសទ្រង់ទ្រាយធំ ដោយលោកថាជាការស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រឲ្យដោះលែងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលត្រូវបន្ធូរបន្ថយទោសក្នុងរដូវបុណ្យម្តងៗ ពុំមែនជាការស្ថិតនៅក្រោមគំនាបនយោបាយបរទេសណាមួយទេ ហើយនេះក៏ជាសិទ្ធិរបស់លោកក្នុងការស្នើសុំមហាក្សត្រឲ្យទ្រង់ដោះលែងដែរ ពុំមែនជាការប្រើអំណាច និងតុលាការស្ថិតនៅក្រោមនាយករដ្ឋមន្ត្រីអីដែរ ។
លោកបន្តថាបើនរណាមួយហ៊ានថាការដោះលែងនេះគឺដោយសារតែសម្ពាធអន្តរជាតិនោះ លោកនឹងចាប់ដាក់គុកវិញភ្លាម កុំព្រហើនឲ្យសោះ នេះជាការអនុវត្តច្បាប់ ចំពោះបុគ្គលដែលប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។
កាលពីម្សិលមិញលោក សម រង្ស៊ីបានហៅតុលាការរបបក្នុងភ្នំពេញថាជាអាយ៉ងរបស់លោកហ៊ុន សែន ដែលចង់ចាប់ចងនិងចោទនរណាមួយតាមតែចិត្តរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកសម រង្ស៊ីថាលោក មិនខ្វល់នឹងការកោះហៅរបស់តុលាកាក្រុងភ្នំពេញឡើយ ។
ជារឿយៗគេតែងឃើញអ្នកទោសជាច្រើនត្រូវលើកលែងទោសនិងចាប់ចង់បញ្ចូលគុកវិញបន្ទាប់ពីលោកហ៊ុន សែនស្រែក និងស្នើសុំ ដូចជាលោកញឹកប៊ុន ឆៃ មុនពេលឆ្នោតលោកត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសគ្រឿងញៀន ប៉ុន្មានមិនបានប៉ុន្មានផង នាពេលបោះឆ្នោតជិតចូលមកដល់ លោកញឹក ប៊ុនឆៃត្រូវបានដោះលែងហើយឲ្យឈរជាប្រធានបក្សរហូតពេលនេះរដ្ឋមន្ត្រីអញ្ជើញចូលក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះដូចអាណត្តិមុនៗដែរ ។
ថ្ងៃនេះដែរលោកហ៊ុន គ្រោងនឹងដោះលែងអ្នកទោសទ្រង់ទ្រាយធំ ដោយលោកថាជាការស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រឲ្យដោះលែងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលត្រូវបន្ធូរបន្ថយទោសក្នុងរដូវបុណ្យម្តងៗ ពុំមែនជាការស្ថិតនៅក្រោមគំនាបនយោបាយបរទេសណាមួយទេ ហើយនេះក៏ជាសិទ្ធិរបស់លោកក្នុងការស្នើសុំមហាក្សត្រឲ្យទ្រង់ដោះលែងដែរ ពុំមែនជាការប្រើអំណាច និងតុលាការស្ថិតនៅក្រោមនាយករដ្ឋមន្ត្រីអីដែរ ។
លោកបន្តថាបើនរណាមួយហ៊ានថាការដោះលែងនេះគឺដោយសារតែសម្ពាធអន្តរជាតិនោះ លោកនឹងចាប់ដាក់គុកវិញភ្លាម កុំព្រហើនឲ្យសោះ នេះជាការអនុវត្តច្បាប់ ចំពោះបុគ្គលដែលប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។
កាលពីម្សិលមិញលោក សម រង្ស៊ីបានហៅតុលាការរបបក្នុងភ្នំពេញថាជាអាយ៉ងរបស់លោកហ៊ុន សែន ដែលចង់ចាប់ចងនិងចោទនរណាមួយតាមតែចិត្តរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកសម រង្ស៊ីថាលោក មិនខ្វល់នឹងការកោះហៅរបស់តុលាកាក្រុងភ្នំពេញឡើយ ។
ជារឿយៗគេតែងឃើញអ្នកទោសជាច្រើនត្រូវលើកលែងទោសនិងចាប់ចង់បញ្ចូលគុកវិញបន្ទាប់ពីលោកហ៊ុន សែនស្រែក និងស្នើសុំ ដូចជាលោកញឹកប៊ុន ឆៃ មុនពេលឆ្នោតលោកត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសគ្រឿងញៀន ប៉ុន្មានមិនបានប៉ុន្មានផង នាពេលបោះឆ្នោតជិតចូលមកដល់ លោកញឹក ប៊ុនឆៃត្រូវបានដោះលែងហើយឲ្យឈរជាប្រធានបក្សរហូតពេលនេះរដ្ឋមន្ត្រីអញ្ជើញចូលក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះដូចអាណត្តិមុនៗដែរ ។
លោកសម រង្ស៊ីអតីប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំអកឲ្យតុលាការដែលស្ថិតក្រោមការបង្គាប់របស់របបក្រុងភ្នំពេញ
អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលរងពាក្យបណ្តឹងពីរបបក្រុងភ្នំពេញច្រើនជាងគេបានចំអកឡកលើយថាលោកមិនខ្វល់នឹងតុលាការអាយ៉ងដែលចាំតែត្រាប់បង្គាប់យកគួរតាមគេបញ្ជារដូចជាសេកសារិកា ។
សម រង្ស៊ីអ្នកនយោបាយដែលរួបរឹតដោយសំណុំរឿងក្តីក្តាំង ពុំដែលបានស្នាក់នៅស្រុកខ្មែរជាប់លាប់ប៉ុន្មានឡើយ ព្រោះរូបលោកពេញទៅដោយទោសកំហុសបើបូកសរុបទោសដែលរដ្ឋាភិបាលរបបក្រុងភ្នំពេញកាត់ទោសរហូតមកដល់ពេល សរុបទៅប្រហែលជាមានទោ៩ទៅ១០តំណក៏មិនអាចរួចទោសផង ។
លោកសម រង្ស៊ីសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមរបស់លោកនៅថ្ងៃ២៣សីហាថា ៖«រឿងដែលលោក ហ៊ុន សែន និងតុលាការអាយ៉ងរបស់គាត់ ចោទខ្ញុំថា ខ្ញុំបានប្រមាថមហាក្សត្រនោះ មិនមែនជាការពិតទេ ដោយសារខ្ញុំគ្រាន់តែលើកឡើងថា ព្រះមហាក្សត្រធ្វើអ្វីៗ តាមបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន ទាំងអស់ ដែលគាបសង្កត់ និងបំភិតបំភ័យព្រះអង្គ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ដូច្នេះ លោក ហ៊ុន សែន ទេ ដែលប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ហើយគាត់មិនត្រឹមតែប្រមាថព្រះអង្គទេ តែគាត់ញាំញីព្រះអង្គ ដោយចាប់ព្រះអង្គធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់គាត់»។
ទាក់ទងនឹងតុលាការអាយ៉ងនិងធ្វើបង្គាប់បញ្ជាារដែលលោកសម រង្ស៊ីថាជាឧបករណ៏របស់លោកហ៊ុន សែនដែរ ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះគេមើលឃើញតុលការលោកហ៊ុន សែនបានដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីមានជំនួបជាមួយមន្ត្រីទូតនៃប្រតេសអង់គ្លេស ។
ការដោះលេងអ្នកទោសនយោបាយប៉ុន្មានរូបនេះត្រូវបានកេមើលឃើញថាស្ថិតនៅក្រោមការបង្កាប់បញ្ជារបស់លោកហ៊ុន សែន ហើយវាព្រោះតែលោកហ៊ុន សែនខ្លាចសម្ពាធសហគមន៏អន្តរជាតិ ។ លោកធ្វើយ៉ាងនេះក៏គឺដើម្បីបោកបញ្ឆោតអន្តរជាតិបន្តទៀតដើម្បីឲ្យអន្តរជាតិមើលឃើញថារបបក្រុងភ្នំពេញវិលមករកប្រទេសសេរីវិញ ព្រោះបានដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ ។
កន្លងទៅនយោបាយបន្ធូរបន្ថយដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយបញ្ឆោតយកលុយនេះ ឃើញថាលោកហ៊ុន សែនធ្វើបានជោគជ័យជាដរាបមក ហើយការយករាស្ត្រជាចំណាប់ខ្លាំងនេះក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រជោគជ័យយ៉ាងសំបើមណាស់ដែរ ។ ប៉ុន្តែក្រោយពេលលោកកាន់អំណាច់ពេញដៃហើយ បានជំនួយគ្រប់គ្រាន់ហើយទាំងគណបក្សប្រឆាំងក៏រុញចូលគុកវិញបន្តកន្ទុយគ្នា ហើយទាំងម្ចាស់ជំនួយក៏ត្រូវលោកហ៊ុន សែនចំអកវាយបកវិញឡើងស្ពឹកមុខគ្រប់ៗអាណត្តិ ។
ក្នុងអាណត្តិនេះ លោកសម រង្ស៊ីដែលប្រកាស់ថាលោកជាដៃគូនយោបាយតែមួយគត់របស់ហ៊ុន សែន ជាបុគ្គលដែលធ្វើឲ្យហ៊ុន សែនខ្លាចនោះ ថាតើសម រង្ស៊ីមានយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីដើម្បីទប់ទល់ហ៊ុន សែនទេ ឬមួយក៏បន្តចាយបោកពាក្យលួងលោម និងចាញ់បញ្ឆោតលោកហ៊ុន សែនបន្តទៀតដោយត្រឹមតែឃើញហ៊ុន សែនដោះលែងអ្នកទោសឲ្យក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នទៀត?
សម រង្ស៊ីអ្នកនយោបាយដែលរួបរឹតដោយសំណុំរឿងក្តីក្តាំង ពុំដែលបានស្នាក់នៅស្រុកខ្មែរជាប់លាប់ប៉ុន្មានឡើយ ព្រោះរូបលោកពេញទៅដោយទោសកំហុសបើបូកសរុបទោសដែលរដ្ឋាភិបាលរបបក្រុងភ្នំពេញកាត់ទោសរហូតមកដល់ពេល សរុបទៅប្រហែលជាមានទោ៩ទៅ១០តំណក៏មិនអាចរួចទោសផង ។
លោកសម រង្ស៊ីសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមរបស់លោកនៅថ្ងៃ២៣សីហាថា ៖«រឿងដែលលោក ហ៊ុន សែន និងតុលាការអាយ៉ងរបស់គាត់ ចោទខ្ញុំថា ខ្ញុំបានប្រមាថមហាក្សត្រនោះ មិនមែនជាការពិតទេ ដោយសារខ្ញុំគ្រាន់តែលើកឡើងថា ព្រះមហាក្សត្រធ្វើអ្វីៗ តាមបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន ទាំងអស់ ដែលគាបសង្កត់ និងបំភិតបំភ័យព្រះអង្គ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ដូច្នេះ លោក ហ៊ុន សែន ទេ ដែលប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ហើយគាត់មិនត្រឹមតែប្រមាថព្រះអង្គទេ តែគាត់ញាំញីព្រះអង្គ ដោយចាប់ព្រះអង្គធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំងរបស់គាត់»។
ទាក់ទងនឹងតុលាការអាយ៉ងនិងធ្វើបង្គាប់បញ្ជាារដែលលោកសម រង្ស៊ីថាជាឧបករណ៏របស់លោកហ៊ុន សែនដែរ ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះគេមើលឃើញតុលការលោកហ៊ុន សែនបានដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីមានជំនួបជាមួយមន្ត្រីទូតនៃប្រតេសអង់គ្លេស ។
ការដោះលេងអ្នកទោសនយោបាយប៉ុន្មានរូបនេះត្រូវបានកេមើលឃើញថាស្ថិតនៅក្រោមការបង្កាប់បញ្ជារបស់លោកហ៊ុន សែន ហើយវាព្រោះតែលោកហ៊ុន សែនខ្លាចសម្ពាធសហគមន៏អន្តរជាតិ ។ លោកធ្វើយ៉ាងនេះក៏គឺដើម្បីបោកបញ្ឆោតអន្តរជាតិបន្តទៀតដើម្បីឲ្យអន្តរជាតិមើលឃើញថារបបក្រុងភ្នំពេញវិលមករកប្រទេសសេរីវិញ ព្រោះបានដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ ។
កន្លងទៅនយោបាយបន្ធូរបន្ថយដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយបញ្ឆោតយកលុយនេះ ឃើញថាលោកហ៊ុន សែនធ្វើបានជោគជ័យជាដរាបមក ហើយការយករាស្ត្រជាចំណាប់ខ្លាំងនេះក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រជោគជ័យយ៉ាងសំបើមណាស់ដែរ ។ ប៉ុន្តែក្រោយពេលលោកកាន់អំណាច់ពេញដៃហើយ បានជំនួយគ្រប់គ្រាន់ហើយទាំងគណបក្សប្រឆាំងក៏រុញចូលគុកវិញបន្តកន្ទុយគ្នា ហើយទាំងម្ចាស់ជំនួយក៏ត្រូវលោកហ៊ុន សែនចំអកវាយបកវិញឡើងស្ពឹកមុខគ្រប់ៗអាណត្តិ ។
ក្នុងអាណត្តិនេះ លោកសម រង្ស៊ីដែលប្រកាស់ថាលោកជាដៃគូនយោបាយតែមួយគត់របស់ហ៊ុន សែន ជាបុគ្គលដែលធ្វើឲ្យហ៊ុន សែនខ្លាចនោះ ថាតើសម រង្ស៊ីមានយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីដើម្បីទប់ទល់ហ៊ុន សែនទេ ឬមួយក៏បន្តចាយបោកពាក្យលួងលោម និងចាញ់បញ្ឆោតលោកហ៊ុន សែនបន្តទៀតដោយត្រឹមតែឃើញហ៊ុន សែនដោះលែងអ្នកទោសឲ្យក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្នទៀត?
វរហើយអាមេរិក លោកហីប៊ុនហៀងលេងមែនទែនហើយ មែនតែទ័ពហីងទ សង្ស័យក្អាត សង្កោចមមុងមមាចក៏មកវ៉ៃជាមួយអាមេរិកដែរ
អ្នកលេងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជំរុញឲ្យលោកហីប៊ុនហៀងវ៉ៃជាមួយអាមរិក ដោយកាត់តរូបបញ្ចើចបញ្ចើមានរូបភាពផ្សេងៗ។ អ្នកខ្លះប្រៀបធៀបលោកអគ្គមេបញ្ជាការហីង ប៊ុនហៀងដូចជាហីង ដែលមានសំឡេងឮខ្លាំងពីវាលមួយទៅវាលមួយយ៉ាងទ្រហឹងអឺងកង រកស្តាប់អីមិនបាន ។
ខ្លះទៀតបានយករូបទាហានខ្មែរកាន់ចប កាន់បង្គីត្រៀមជីកដីដាំណាំគ្រាន់តែចិញ្ចឹមក្រពះ ត្រៀមដាច់មិនទាន់ដាច់បាយ ព្រោះប្រាក់ខែរតិចតួចហូបមិនគ្រាន់ ឲ្យលុយកូនរៀនមិនគ្រប់ ។
ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតបានយកវីដេអូរាំលេងកំសាន្តរបស់នាយទាហាន កងទ័ពមន្ត្រីការពារជាតិផុសឌឺដងដល់មន្ត្រីការពារជាតិដែលមិនដែលរវល់រឿងកិច្ចជាតិ រឿងព្រំដែនទឹកដីព្រៃឈើធនធានខ្មែរ ចេះតែផឹកស៊ីស្រីញីអូន មកបង្ហាញឲ្យជនរួមជាតិខ្មែរមើលឲ្យដឹងច្បាស់ថានេះជាកម្លាំងពិតរបស់កម្ពុជា នេះជាទាហានអ្នកការពារទឹកដីរបស់របបក្រុងភ្នំពេញ ។ ពួកគេចង់បញ្ជាក់ថា វាមិនខុសពីហីងដែលចេះតែស្រែកហីងហងៗឲ្យតែថ្លង់មនុស្សម្នារកដេកពួនមិនបាននោះទេ ។
កន្លងទៅគេតែងលឺរបបក្រុងភ្នពេញប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយថៃឡាវ ហើយគេថាកងទ័ពខ្មែរទទួលបានជោគជ័យ ឈ្នះលើទ័ពសត្រូវ ប៉ុន្តែទ័ពថៃចាញ់ៗរហូតនៅជាប់នឹងមាត់ជណ្តើរប្រាសាទព្រះវិហារ ចូលលុកលុយព្រះប្រាសាទតាមាន់ តាក្របីដោយសេរី ។ នៅក្រុងភ្នពេញនេះវិញលឺតែឈ្នះៗ យុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះៗ ឈ្នះទាំងយួនឈ្នះទាំងសៀមឡាវ តែមិនហ៊ានឲ្យពលរដ្ឋទៅមើលព្រំដែន ដែលគេអួតអងលាន់លឺដូចហីងថាព្រមដែនសន្តិភាពនោះទេ ។
បើព្រំដែនសន្តិភាពហើយម្តេចខ្លាច ?
បើឈ្នះខ្ទេចឈ្នះខ្ទីហើយ មានយុត្តិធម៌សង្គម ស្មោះត្រង់នឹងខ្មែរហើយម្តេចឲ្យខ្មែរដឹងការពិតផង?
ដើម្បីបញ្ជាក់ពីកម្លាំងដ៏មហិមារបស់បុរសខ្លាំងកម្ពុជា ថាខ្លាំងប៉ុណ្ណា ពលរដ្ឋខ្មែរបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញសមត្ថភាព មហិទ្ធិឫទ្ធិ តេជៈបារមីដែលគេតែងតែឮថាតេជោ មានបុណ្យខ្ជស់ ជាបរុសខ្លាំងនោះ ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ និងបរទេសឃើញម្តង ឲ្យភ្លឺភ្នែកម្តង កុំឲ្យគេថាហីងឬក្អាត់ពេក ។
កុំថតជាមួយប្រយ័ន្តរន្ទះបាញ់
ស្បថពាក្យទាល់ភ្នាល់ពាក្យចាញ៉ ពិតមែនពាក្យស្លោកមួយនេះដែលបុរាណាចារ្យខ្មែរលើកមិនខុសមែន បន្ទាប់ពីលោកហ៊ុន សែនបបួលលោកសម រង្ស៊ីស្បថដាក់ជីវិត ឲ្យរន្ទះបាញ់ស្លាប់ទាំងគ្រួសារកាលពីថ្ងៃទី០៦ខែសីកន្លងមក អ្នកលេងបណ្តាញ់សង្គមបានគាស់កកាយពាក្យសម្បថលោកហ៊ុន សែនទាំងប៉ុន្មានមកវិញ ទាំងការស្បថកាត់ក កាត់ដៃ ស្បថឲ្យឡានបុករន្ទះបាញ់ និងវិនាសហិនហោចខ្លោចផ្សាទាំងពូជផៅញាតគ្រួសារក៏លើកមកបញ្ឈឺឌឺដងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសឹងរាល់ថ្ងៃ ។
នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី យុវជនក្លាហានមួយរូបដែលគេស្គាល់ឈ្មោះជាទូទៅនៅលើបណ្តាញសង្គមថាអាសង្ហា បានCommentថា`៖«កុំថតជាមួយប្រយ័ត្នរន្ទះបាញ់» យុវជនដែលជាពលករចំណាក់ស្រុកដ៏ក្លាហាន ជារឿយតែងចេញធ្វើសកម្មភាពតវ៉ាក្នុងគោលបំណងបុព្វហេតុសេរីភាព និងទឹកដីកម្ពុជាដោយគ្មានញញឹតឡើយ ។
រាល់ពេលមានការតវ៉ានៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងយុវជនអាសង្ហាតែឃោសនា ផ្សព្វផ្សាយកៀគរពលករដែលចំណាក់ស្រុកដោយរបបក្រុងភ្នំពេញដូចរូបលោកដែរ ឲ្យនាំគ្នាតវ៉ានិងជំរុញឲ្យអន្តរជាតិជួយស្វះស្វែងរកដំណោះស្រាយស្រោចស្រង់ជាតិ និងផ្តល់ភាពយុត្តិធម៌ដល់អ្នកស្នេហាជាតិដែលកំពុងរងទុក្ខទោសដោយរបបក្រុងភ្នំពេញ។
រឿងស្បថពាក្យទាល់នេះពុំមែនតែយុវជនអាសង្ហាទេដែលបញ្ចើចបញ្ឈឺលោកហ៊ុន សែននោះ លើគេហទំព័រដែលមានឈ្មោះថា CSCNEWS.ORG និងបានផ្សព្វផ្សាយបន្តដោយអ្នកគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ីប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក បានសរថាពលរដ្ឋខ្មែរចេញមុខស្បថដាក់ជីវិតជាមួយហ៊ុន សែនជំនួសលោកសម រង្ស៊ី ។
ពួកគេបានសួរទៅលោកហ៊ុន សែនថា៖«ហ៊ានស្បថដាក់ជីវិតទេ ថាពេលកាន់អំណាចកន្លងមក បានបម្រើប្រទេសជាតិដោយស្មោះត្រង់ មិនបានធ្វើបាបរាស្ត្រ មិនបានបាញ់សម្លាប់ពលរដ្ឋ មិនបានលួចប្លន់ដីធ្លី ស្រែចំការ ផ្ទះសម្បែងពលរដ្ឋក្រីក្រ ស្លូតត្រង់?»។
ទោះយ៉ាងណាពាក្យសម្បថរបស់លោកហ៊ុន សែនគ្រាន់តែជាពក្យទាល់ច្រកនិយាយឲ្យរួចតែមួយគ្រាៗប៉ុណ្ណោះ គេពុំដែលឃើញលោកហ៊ុន សែនធ្វើតានសម្តីរបស់លោកឡើយ ដូចពាក្យថា បើទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញព្រៃមិនបានទេលោកកាត់កលោកចោលជាដើម តែពេលកលោកនៅតែនៅលើស្មាដដែល ហើយព្រៃឈើនៅតែបំផ្លាញ់រាល់ថ្ងៃដោយសេរី ដោយក្រុមឧកញ៉ា នាយទាហានដដែល៕
តើថ្នាក់នាំសង្គ្រោះជាតិរឹងមាំឬមួយក៏អ្នកទ្រខ្លាំងក្លាជាង ?
ភាពរង្គ្គោះរង្គើនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំងមួយនេះតែងកើតឡើងគ្រប់ពេលដែលរដ្ឋាភិបាលតាមចាប់ប្រផាប់ប្រផីង និរាសព្រាត់ប្រាស់គ្នា និងជាប់គុក ។ ក្នុងខណៈគ្រាក្រលំបាក់នេះថ្នាក់ដឹកនាំបក្សមួយនេះខិតខំស្វះស្វែងរកជំនួយពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន មិនថាតែមេដឹកនាំប្រទេសលោកសេរីទេសូម្បីតែពលរដ្ឋខ្មែរថ្នាក់ដឹនាំសង្គ្រោះជាតិទទូចអំពាវនាវឲ្យជួយក្រោកឡើងជួយគាំទ្រ និងឧបត្ថម្ភជាថវិកានិងសម្ភារៈផ្សេងៗដែរ ។
ដោយសារតែពលរដ្ឋខ្លាចជាតិនិរាសបាត់បង់ ខ្លាចជាតិត្រូវរងទុក្ខទោស ព្រួយភ័យខ្លាចយួនចូលកាន់តែច្រើនធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបាត់សេរីភាពនិងជីវភាពក្រទៅៗ ពួកគេក៏ក្រោកឡើងគាំទ្រឧបត្ថម្ភបក្សមួយនេះឲ្យរស់ឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ហ៊ានប្តូរជីវិត លះបង់ការងារមុខរបរលុយកាក់ និងខ្លះទៀតស៊ូព្រាត់ប្រាស់ក្រុមគ្រួសារដើម្បីជាតិរស់ ។
ការក្រោកឡើងតស៊ូនឹងរបបផ្តាច់ការនេះបានលេចធ្លោឡើងក្នុងកំឡុងពេលតវ៉ាលទ្ធផលបោះឆ្នោតការលះបង់នេះធំធេងខ្លាំងណាស់ ។ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំសង្គ្រោះជាតិងាយរង្គោះរង្គើជាងពលរដ្ឋអ្នកគាំទ្រ ងាយភ្ញាក់ផ្អើលនិងងាយនឹងទទួលឥទ្ធិពលលុយអំណាចពីបក្សកាន់អំណាចជាងអ្នកគាំទ្រ ជាងអ្នកពលរដ្ឋសាមញ្ញ ។
ក្រោយពេលមានចរចានយោបាយបង្កើតវប្បធម៌សន្ទនាមក សង្គ្រោះជាតិមានការប្រេះស្រាំជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារការទិញដូរពីបក្សមានអំណាច បើទោះបីជាមិនបាលេចជារូបរាងច្បាស់ក្តី ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនបានលក់ខ្លួនដើម្បីលុយនិងបុណ្យជាហូរហែ ។ ចំណែកអ្នកដែលនៅបន្តតស៊ូក្នុងចលនាសង្គ្រោះជាតិនេះរទាំងទ្រូងរកាំប្រេះឆាមើលមុខគ្នាមិនសូវចំ ។
ក្រោយពេលលោកសម រង្ស៊ីនិរទេសខ្លួនទៅក្រៅស្រុកដើម្បីគេចពីសំណាញ់ច្បាប់របបក្រុងភ្នំពេញ នៅខែមិនា ឆ្នាំ២០១៦មក សង្គ្រោះជាតិចាប់លេចចេញនូវភាពប្រេះស្រាំយ៉ាងច្បាស់ ដោយគណៈកម្មការនាយកមួយរូបបានស្តីបន្ទោស និងរអ៊ូរទាំពីសេចក្តីទុក្ខអ្នកនៅក្នុងស្រុកនិងអ្នកនិរទេសខ្លួនចោលស្រុកថា៖«ដើរកាត់ភ្លៀងគឺរមែងត្រូវទទឹកភ្លឿង» នេះគឺសម្តីនាងមនោ វិទ្យាដែលជាកូនស្រីរបស់លោក កឹម សុខាគឺសំដៅលើការមិនព្រមចូលស្រុករបស់លោកសម រង្ស៊ីដើម្បីឲ្យលោកហ៊ុន សែនកាត់ទោសតាមច្បាប់និងតវ៉ាតាមផ្លូវតុលាការនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ ។
នាងចង់និយាយថាការនិទេសខ្លួនរបស់លោកសម រង្ស៊ីគឺដើម្បីសេចក្តីផ្ទាស់ខ្លួន យករួចខ្លួន មិនគិតគូរអាយុជីវិតបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយទុកឲ្យកឹម សុខានៅធ្វើការក្នុងស្រុកតែម្នាក់ឯង ។ តែយ៉ាងណាភាពចម្រូងចម្រាស់នេះក៏បានស្ងាត់រលត់ផុតទៅវិញ រហូតរដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់ថ្មីស្តីគណបក្សនយោបាយដើម្បីរារាំងប្រធានគណបក្សនេះឲ្យបន្តធ្វើនយោបាយបាន និងអាចឈាន់ដល់រំលាយបក្សណាដែលមានមេបក្សជាប់ទោស ។
យល់ឃើញដូច្នេះ សម រង្ស៊ីក៏លាលែងក្រោមហេតុផលការពារខ្លាចរបបក្រុងភ្នំពេញរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។ រឿងចម្រូងច្រាស់ក្នុងគណបក្សកើតជាថ្មីបន្ថែមទៀត ដោយសារកែងប្រធានបក្ស ។ អ្នកខ្លះថាគួរជ្រើសរើសអ្នកជូឡុង សូមូរ៉ា អ្នកខ្លះមិនសមទំនងប្តីចេញប្រពន្ធចូល ហើយថែមទាំងមានពាក្យចាក់រុកពីលោកហ៊ុន សែនផងក៏សម្រេចជ្រើសរើសលោកកឹម សុខាជាប្រធាន។
នេះប្រហែលជាលោកហ៊ុន សែនដឹថាបក្សនេះគឺលោកត្រូវតែរំលាយបាន ព្រោះថាលោកកឹម សុខាបានជាបមានរឿងអាស្រូវនិងលោកនាងស្រីមុំរួចទៅហើយ វាក៏មិនខុសពីវាសនាលោកសម រង្ស៊ីដែរ គឺមានតែគុកនិងរត់ចោលស្រុកប៉ុណ្ណោះ ។
ពិតមែនថ្ងៃទី០៤កញ្ញាឆ្នាំ២០១៦ លោកកឹម សុខាត្រូវជាប់គុកបាត់បង់សេរីភាពធ្វើអ្វីលែងកើត ឯគណបក្សត្រូវរលាយជាស្ថាពរ សមាជិកកើតវឹកវរប្រាស់អាយុរត់់រកជ្រកពឹងបរទេសរៀងៗខ្លួ ។
បើទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវរលាយទៅហើយក្តី ទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋនៅតែអាណិតស្រលាញ់គាំទ្រ ក្រោកឡើងបាតុកម្មតវ៉ាគ្រប់តំបន់ប្រទេសអាស៊ី អ៊ឺរ៉ុបធ្វើឲ្យផ្អើលសហគមន៏អ៊ឺរ៉ុបអាមេរិក ។ ចលករនេះធ្វើឲ្យសង្គ្រោះជាតិនៅមានដង្ហើមមិនទាន់ដាច់ខ្យល់ស្លាប់ភ្លាមៗ គឺដោយសារពលរដ្ឋ កម្មករគ្រប់ប្រទេសគាំទ្រ ។
ការតវ៉ា តស៊ូមតិទាំងក្នុងនិងក្រៅស្រុកដោយគ្មានមេដឹកនាំច្បាស់លាស់បានអូសបន្លាយអស់ជាច្រើនខែ ទីបំផុតលោក សម រង្ស៊ីអតីតប្រធានដែលគេទាត់ចោលពីឆាកនយោបាយនិងបានសម្រាកអស់រយៈយូរដែរហើយ ក៏បានលេចមុខមកក្នុងគោលបំណងថាជ្រោមជ្រែងធ្វើចលនាជួយសង្គ្រោះជាតិឲ្យរស់ឡើងវិញ ដោយបង្កើតចលនាមួយឈ្មោះថា ចលនាសង្គ្រោះជាតិ ប៉ុន្តែត្រូវបានបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលគេហៅថាក្រុមអាវលឿង ដឹកនាំដោយនាងមនោ វិទ្យាចោទថាធ្វើឲ្យសង្គ្រោះជាតិបែកបាក់ ។
រឿងវិវាទនេះបានកើតឡើងចេញប្រទេសអាមេរិក ដឹកនាំដោយលោកទូច វិបុល ប្រថានសម្ព័ន្ធខ្មែរអាមេរិក (CAA) .។ ប៉ុន្តែមិនធ្វើឲ្យបះពាល់រហូតបែកបាក់គ្នាទៅបង្កើតថ្មីផ្សេងៗគ្នា ម្នាក់ភ្លើងទៀន ម្នាក់ទៅរូបព្រះច័ន្ធអីទេ គឺគ្រាន់តែអាក់អន់ក្នុងចិត្ត ហើយប្រហែលជាមគំនុំក្នុងចិត្តទៀតផងក៏មិនដឹង ទើបរហូតដល់ទី១២ ខែសីហា២០១៧នេះ លោកហុងលីមអ្នកតំណាងរាស្ត្រអូស្រ្តាលី និងជាអ្នកជ្រោមជ្រែងនាងមនោវិទ្យាគ្រោងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលនិរទេសខ្លួនមួយដោយលើកនាងមនោវិទ្យាជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនិរទេស ហើយស្នើរឲ្យអ្នកនយោបាយសង្គ្រោះជាតិចាស់ៗ ដែលបរាជ័យកន្លងមកឲ្យឈប់ធ្វើនយោបាយ ឲ្យលាលែងចេញពីសង្គ្រោះជាតិ ។
បើទោះបីជាលោកហ៊ុង លីមប្រកាស់បដិសេធអ្នកចាស់អ្នកថ្មីដែលគេមើលទៅឃើញថាលោកសំដៅរុញច្រានលោកសម រង្ស៊ីចេញពីឆាកនយោបាយក្តី ភ្លាមនោះការពលរដ្ឋខ្មែរទិសទី អាមេរិក អាឡឺម៉ង អ៊ឺរ៉ុបខ្មែរ បានចេញប្រតិកម្មនឹងលោកហុង លីមនិងនាងមនោវិទ្យាជាបន្តបន្ទាប់ ថានេះជាទង្វើឆោតល្ងង់ នេះជាទង្វើមួយដែលហ៊ុន សែនចង់បាន ធ្វើយ៉ាងនេះខ្មែរពិតជារលាយ មិនខាន ។ ពួកគេបានលើកឡើងពីគុណសម្បត្តិនៃការសាមគ្គីភាពជាកម្លាំង និងភាពហិនហោចនៃការបែកបាក់ រូមទាំងអ្នកខ្លះលើកឡើងជាប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរដែលតែងតែបាក់គ្នាហើយរត់ទៅជ្រកកោននឹងយួន និងក្រុមក្បត់ជាតិដើម្បីអំណាច លុយកាក់បុណ្យយសថាជាទង្វើលីលាថោកទាប ។
រាល់លើកគេសង្កេតឃើញថា ពេលសង្គ្រោះជាតិមានបញ្ហាឬចង់បែងចែកគ្នា ដណ្តើមតំណែងបុណ្យសក្តិគ្នាទាំងដែលកំពុងស្ថិតក្នុងមាត់ខ្លាគឺពលរដ្ឋខ្មែរចេញមុខដោះស្រាយ ការពារជួយកុំឲ្យបែកបាក់គ្នា ផ្សះផ្សាគ្នាឡើងវិញ ដើម្បីជាតិរឹងមាំ ដើម្បីរំដោះទឹកចេញពីរបបផ្តាច់ការនិងចិនយួន ។
បើដូច្នេះតើសង្គ្រោះជាតិរឹងមាំឬមួយពលរដ្ឋខ្មែរអ្នកគាំទ្ររឹងមាំជាង?
យើងខ្ញុំសន្និដ្ឋាននិងថាអ្វីទេ ប៉ុន្តែយើងខ្ញុំគ្រាន់តែលើកជាប្រវត្តិសាស្ត្រខ្លីបន្តិចទេ ជាទូទៅមេដឹកនាំខ្មែរជាច្រើនណាស់មកហើយ សុទ្ធសឹងតែមេដឹកនាំ ត្រចៀកស មេដឹកនារៀនច្រើនភ្លេចច្រើន មិនចេះចាំប្រវត្តិសាស្ត្រ បែងជើងតែគ្នាឯងហើយបម្រើមច្ឆតាបរទេស និងសត្រូវដើម្បីតែផលប្រយោជន៏តំណែងនិងលុយស្រី ប៉ុណ្ណោះ ទើបរហូតដល់ពេលសព្វថ្ងៃនេះជាតិជិតរលាយសាបសូន្យដោយសារតែមេដឹកនាំរៀនច្រើនភ្លេចច្រើន មិនចាំប្រវត្តិសាស្ត្រ ចូលចិត្តឈ្លោះប្រកែកបំបែកបំបាក់កំចាត់គ្នាឯង។
លោកបាំងសុខខឿនថាទីក្រុងទំនើបៗរបបក្រុងភ្នំពេញរបស់ហ៊ុន សែនមិនបានស្មើរត្រឹមតែភូមិឃុំរបស់ប្រទេសស៊ុយអ៊ែត គឺឆ្ងាយដាច់រាប់សិបរយពានដង

របបក្រុងភ្នំពេញនិងអ្នកគាំទ្រលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុនសែនតែងតែអួតនិងផ្សពផ្សាយតាមប្រព័ន្ធផ្សាយរបស់ខ្លួនថាកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នជឿនលឿន លូតលាស់មិននឹកស្មានដល់ ជាប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើនខ្លាំងស្ទើរគ្រប់វិស័យ ទាំងអចលនទ្រព្យ ទេសចរណ៏សណ្ឌាគារ សំណងនិងវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរមានកម្មករកម្មការិនីប្រមាណ៧០ម៉ឺននាក់ចូលធ្វើការ ។ ក្រៅពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ចទេសចរណ៏និងអចលនទ្រព្យ កម្ពុជាមានការចម្រើនលូតលាស់គួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺស្ពានផ្លូវដែលបានជំនួយពីមហាមិត្តចិនជប៉ុន ។ ស្ពានអាកាសដូចជា ស្ពានអាកាសច្បារអំពៅ ស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ ស្ពានអ្នកលឿន ស្ពានទន្លេបិទ ស្ពាន៧មករា ស្ពានស្ទឹងមានជ័យនិងស្ពានផ្សារដីហុយដែលទើបនឹងសាងសងថ្មីៗនេះ ។
ទោះជាយ៉ាងនោះក្តីទស្សនៈពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនដទៃផ្សេងយល់ឃើញថា ការរីកចម្រើនប៉ុណ្ណេះ មិនសមល្មមនឹងរយៈពេលរួមធនធានរបស់កម្ពុជាដែលបានបាត់បង់នោះទេ ។ កម្ពុជាចំណាយពេលអស់៣០ទៅ៤០ឆ្នាំ រួមទាំងធនធានធម្មជាតិ រ៉ែក្នុងទឹកក្នុងដីព្រៃឈើរួមទាំងដីសម្បទានរាប់សិបម៉ឺនហិកតាទៅឲ្យបរទេសមានចិននិងយួន តែកម្ពុជាទទួលបានត្រឹមស្ពានអាកាសពីរបីកំណាត់ ផ្លូវកៅស៊ូដាច់ដាច ធ្លុះធ្លាយ ធ្វើហើយសម្ពោធមិនទាន់ជួសជុលវិញ ។
វិស័យសេដ្ឋកិច្ចកសិកម្មពឹងលើបរទេសទាំងស្រុង សូម្បីតែបន្លែត្រកួនព្រលឹតស្ពៃជីអង្ករដែលខ្មែរដាំដុះបានក៏ខ្មែរបច្ចុប្បន្ន រដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃនេះពឹងលើការនាំចូលពីថៃនិងយួនដែរ ។ កម្មករកសិករគ្មានការងារធ្វើ ពួកគាត់ធ្វើចំណាកស្រុករត់ទៅធ្វើនៅនៅបណ្តាប្រទេសអាស៊ានផ្សេងៗមានថៃ កូរ៉េ ជប៉ុននិងម៉ាឡេស៊ីស្ងាត់ភូមស្ងាត់ស្រុក ។
ការចម្រើនលូតលាស់តែស្ពានពីរបីកំណាត់ ផ្លូវកៅស៊ូជួសជុលរាល់តែឆ្នាំនេះពុំទាន់ចាត់ចូលថាជាប្រទេសរីកចម្រើន ប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍទេ ។ លោកប៉ាងសុខឿន អ្នកនិយមលេងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុន ដែលមាននិន្នាការបក្សប្រឆាំងបានថ្លែងនៅបណ្តាញសង្គមរបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១២ សីហានេះថា៖«ក្រុងភ្នំពេញមិនបានស្នើរភូមិឃុំប្រទេសស៊ុយអ៊ែតផង» ។
លោកបន្ថែមថា ទាំងរចនាសម្ព័ន្ធការរៀបចំ ផ្លូវថ្នល់ សុវត្ថិភាពភូមិ មន្ទីរពេទ្យសុខភាពអនាម័យ សាលារៀន ផ្សារគឺគេមានរៀបចំបានល្អត្រឹមត្រូវ មានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ដោយហោចទៅសូម្បីនៅតាមភូមិឃុំដែលលោកកំពុងរស់នៅក៏មានផ្ទះសម្រាប់មនុស្សចាស់ជរា គ្មានទីពឹងពំនាក់អាស្រស័យដែរ ។
លោកថាចំពោះកម្ពុជាវិញអភិវឌ្ឍដូចសព្វថ្ងៃ ដឹកនាំដូចរបបក្រុងភ្នំពេញសព្វថ្ងៃនេះមិនដឹងជាពេលណាបានល្អប្រសើរ មានការរីកចម្រើនទេ រាប់រយឆ្នាំទៀតក៏មិនបានស្មើរភូមិឃុំគេដែរ មានតែហិនហោចទៅវិញ ។
ក្នុងការភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ លោកមានទស្សនវិស័យចង់រៀបចំប្រទេសជាតិតាមបែបប្រទេសសេរី ប្រទេសជឿនលឿន កាត់បន្ថយមន្ត្រីរាជការ ក្រសួងដែលមិនបានការ ដែលមិនបម្រើផលប្រយោជន៏ជាតិ មន្ត្រីទ្រពង ឪបដៃជើងចោលដើម្បិសន្សំថវិការជាតិយកទៅបំពេញតម្រូវការផ្សេងៗ ត្រៀមទុកបង្ការមានគ្រោះអាសន្នជាតិ កែប្រែប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋឲ្យមានតម្លាភាព មានសេរីភាពយុត្តិធម៌ និងលុបចោលការិយាធិបតេយ្យ ពុករលួយជាប្រព័ន្ធ។