ពន្យល់និយមនៃពាក្យថាបារមី ដែលពលដ្ឋខ្មែរជាច្រើនគិតថាអ្នខ្លាំងពូកែថាមានបារមី
បើតាសព្ទដើមនៃភាសាបាលី មកពីពាក្យថា «បារ» ប្រែថាត្រើយ ដូច្នេះ អ្នកណាដែលបានធ្វើទាន ឲ្យនូវទាន់ ឬអ្វីមួយដែលជាអំពើល្អ សម្រាប់មនុស្ស សត្វ និងសង្គមទូទៅ ឈ្មោះថាបានកសាងបារមី មានបារមីក្នុងខ្លួន មានចិត្តដែលប្រកបដោយបារមីធម៌ មានចិត្តចង់ឆ្លងនូវត្រើយ បានសាងស្ពានសម្រាប់ខ្លួននិងមនុស្សសត្វឆ្លង ។
បារមីក្នុងទីនេះ មាន១០ ឬ៣០ ដូចដែលបងប្អូនយើងខ្លះបានដឹងឮខ្លះហើយ អ្នកខ្លះក៏ចេះចាំរត់មាត់ទៀតផង ។
អ្នកដែលបានឲ្យទាន់ ធ្វើទានជាញឹកញយ មានចិត្តជ្រះថ្លានឹងការឲ្យ ទោះតិចក្តីច្រើនក្តីនោះឈ្មោះថា មានបារមី១ គឺទានបារមី ។
អ្នកដែលបានរក្សាសីល៥ ៨ ឬ១០ជាដើមឲ្យបានល្អខ្ជាប់ខ្ជួននោះ ឈ្មោះថាមានសលបារមី ។
សូម្បីតែសិក្សារៀនសូត្រសន្សំបញ្ញា ក៏ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធនៃយើងឲ្យឈ្មោះថាមានបារមីខាងបញ្ញាដែរ ។ កាលបើយើងសន្សំយ៉ាងនេះបន្តិចម្តងៗរហូតទៅ គេហៅថាមានបារមីចាស់ក្លា ល្មមអាចនឹងសម្រេចធម៌ណាមួយតាមសមគួរដែលខ្លួនបានសាង ធ្វើនឹងប្រាថ្នា (គោលបំណង ធ្វើគម្រោង អនុវត្តគម្រោង------)ក្រប់ពេលវេលាជាតិមក។
(រឿងព្រះវេសន្តរ រឿងសុវណ្ណាម ផ្សេងៗទៀតជាច្រើនបញ្ហាក់ការពីបំពេញបារមី)
ដូច្នេះបារមីទីនេះពុំមែលបារមីសំដៅលើ អារុក អារក្ស អ្នកតាអ្វីឡើយ អ្នកទាំងនោះ ខ្ញុំមិនយល់ទេ ប៉ុន្តែ បើតាមខ្ញុំគិតពួកនោះ គឺជាអ្នក មានតួនាទីថែរក្សា ការពារមនុស្សសត្វដែលប្រព្រឹត្តល្អ តាមធម៌ទៅវិញទេ ។
អ្នកដែលបានឲ្យទាន់ ធ្វើទានជាញឹកញយ មានចិត្តជ្រះថ្លានឹងការឲ្យ ទោះតិចក្តីច្រើនក្តីនោះឈ្មោះថា មានបារមី១ គឺទានបារមី ។
អ្នកដែលបានរក្សាសីល៥ ៨ ឬ១០ជាដើមឲ្យបានល្អខ្ជាប់ខ្ជួននោះ ឈ្មោះថាមានសលបារមី ។
សូម្បីតែសិក្សារៀនសូត្រសន្សំបញ្ញា ក៏ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធនៃយើងឲ្យឈ្មោះថាមានបារមីខាងបញ្ញាដែរ ។ កាលបើយើងសន្សំយ៉ាងនេះបន្តិចម្តងៗរហូតទៅ គេហៅថាមានបារមីចាស់ក្លា ល្មមអាចនឹងសម្រេចធម៌ណាមួយតាមសមគួរដែលខ្លួនបានសាង ធ្វើនឹងប្រាថ្នា (គោលបំណង ធ្វើគម្រោង អនុវត្តគម្រោង------)ក្រប់ពេលវេលាជាតិមក។
(រឿងព្រះវេសន្តរ រឿងសុវណ្ណាម ផ្សេងៗទៀតជាច្រើនបញ្ហាក់ការពីបំពេញបារមី)
ដូច្នេះបារមីទីនេះពុំមែលបារមីសំដៅលើ អារុក អារក្ស អ្នកតាអ្វីឡើយ អ្នកទាំងនោះ ខ្ញុំមិនយល់ទេ ប៉ុន្តែ បើតាមខ្ញុំគិតពួកនោះ គឺជាអ្នក មានតួនាទីថែរក្សា ការពារមនុស្សសត្វដែលប្រព្រឹត្តល្អ តាមធម៌ទៅវិញទេ ។
ដូចកាលព្រះពោធិសត្វ (ខ្ញុំភ្លេចឈ្មោះ) ចេញពីក្រុងនគរ ហើយទៅដល់ស្រះបឹង១ ស្រេកទឹកក៏ប្រើអនុជឲ្យទៅដងទឹកមកបរិភោក ប្អូនក៏ទៅៗដល់មាត់ស្រះនោះក៏ជួបយក្សៗ(អារក្សទឹក)សួរទេវធម៌ព្រះអនុជប្អូន មិនចេះក៏ចាប់យកទៅបាត់ទុកក្នុងលំនៅស្ថានគេទៅ ។ លុះព្រះពោធិសត្វចាំបាត់ៗ ក៏ទ្រង់មកតាមប្អូន ហើយជួបនឹងអារក្សនោះទៀតហើយសួរដូចមុន ព្រះអង្គក៏សំដែងធម៌ទេវធម៌ប្រាប់យក្សនោះៗមានចិត្តជ្រះថ្លាបានដោះលែងព្រះអនុជមកវិញ។
(ទេេវធម៌ ហិរិ សេចក្តីខ្មាចបាប និងឪតប្បៈ សេក្តីខ្លាចបាប )
(ទេេវធម៌ ហិរិ សេចក្តីខ្មាចបាប និងឪតប្បៈ សេក្តីខ្លាចបាប )
អ្នកខ្លះគេយល់ថា ការរៀនសូត្រមន្តអាគមន៏ បាលីស្នេហ៏ ស្នូក អាប ឬមានរបស់វត្ថុសក្តិសិទ្ធិ គឺមានបារមី នោះពុំមែនទេ បើតាមខ្ញុំគិត នោះដោយអំណាចនៃមនោមហិទ្ធិ គឺអំណាចនៃចិត្ត ដែលយើងហាត់ពត់លត់ដុំរាល់ថ្ងៃរហូតដល់អាចប្រើ គិតយល់ពីអារម្មណ៍នៃអ្នទាំងពួង ។
អំណាចនៃចិត្តនេះ បើតាមខ្ញុំមើលព្រះត្រៃបិដកតិចតួច ត្រង់អភិញ្ញាទាំង៦ ព្រះអង្គក៏មានវិធីឲ្យយើងរៀនសម្រេចឬទ្ធិដែរ តែវាត្រូវតែមានសីលធម៌ល្អ មានពល៥ជាដើម ដើម្បីឈានចូលទៅរកបានឈាន ឬអំណាចនៃចិត្ត(ឫទ្ធិ ឈាន) បើពុំដូច្នោះទេ អ្នកនឹងមិនងាយបានសម្រេចអ្វីទេ ។
សរុបសេចក្តីមកវាត្រូវតែមានសាងបារមីខាងដើមវិញ ដើម្បីជាសសរគ្រឹះ មូលដ្ឋានគ្រឹះឲ្យបានរឹងមាំដដែល។
សរុបសេចក្តីមកវាត្រូវតែមានសាងបារមីខាងដើមវិញ ដើម្បីជាសសរគ្រឹះ មូលដ្ឋានគ្រឹះឲ្យបានរឹងមាំដដែល។
