យ៉ែមបុញ្ញាឫទ្ធិទៅដាំដំឡូងទៅល្អជាងធ្វើនយោបាយឲ្យជាតិហិនហោច
បញ្ហាព្យុះភ្លៀងនៅក្នុងគណបក្សប្រឆាំងដ៏អភ័ព្វមួយនេះបានកើតឡើងម្តងទៀត បន្ទាប់រយៈពេលមួយខែមុន លោកហុងលីម អ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃប្រទេសអូស្រ្តាលីស្នើសុំឲ្យមន្ត្រីចាស់ខ្លះដែលបរាជ័យក្នុង នយោបាយ មិនអាច់ទាញទម្លាក់លោកហ៊ុន សែនចេញពីអំណាចហើយស្រោចស្រងប្រទេសជាតិឲ្យរស់ រានមានជីវិត ជាតិរួចពីក្រញ៉ាំបិសាចចិននិងយួនបាន ។
ការស្នើសុំឲ្យមន្ត្រីសង្គ្រោះជាតិចាស់ចុះចេញឈប់ធ្វើនយោបាយហើយត្រូវជំនួសឈាមថ្មីគឺកូនស្រីរបស់លោកកឹម សុខា កញ្ញាមនោវិទ្យា ត្រូវបានគេមើលឃើញថាគឺលើលោកសម រង្ស៊ីដែលជាឈាមចាស់ ធ្វើនយោបាយជាង២០ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីនៅជាមួួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច រហូតចេញមកបង្កើតបក្សសម រង្ស៊ី និងរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយបក្សសិទ្ធមនុស្ស កើតជាបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ។
រឿងរាវបណ្តេញលោកសម រង្ស៊ីចេញពីសង្គ្រោះជាតិមិនបានផុតរលុបមួយខែផង រឿងថ្មីកើតឡើងមួយទៀត ជាបន្តបន្ទាប់គ្នា ក្នុងខណៈពេលដែលដៃគូប្រកួតរបស់ខ្លួន កំពុងស្វះស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្រកំទេចផុតពូជ ចំណែកមន្ត្រីបក្សសង្គ្រោះជាតិរត់ត្រដរខ្យល់បណ្តើរឈ្លោះគ្នាបណ្តើរ ដើម្បីដណ្តើមឆ្នាំងបាយដែលលោកហ៊ុន សែនបម្រុងកំទិចហើយលក់ឲ្យអេតចាយ ។
លោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិបានបើកការវាយប្រហារលោកសម រង្ស៊ីមុនពេលដែលលោកកឹម សុខាត្រូវបានគេដោះលែង លោកសម រង្ស៊ីនិយាយឲ្យតែរួចពីមាត់ ឲ្យតែពលរដ្ឋសប្បាយចិត្ត ។ ការនិយាយរិះគន់បែបនេះទំនងជាលោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិមិនជឿថាលោកកឹម សុខាត្រូវដោះលែង ឬក៏អាចជាប់គុកមួយជីវិត ឬមួយក៏លោកមិនជឿលើការខិតខំប្រឹងរកដំណោះស្រាយពីលោកសម រង្ស៊ីនិងសហគមន៏អន្តរជាតិសោះ។
ទោះយ៉ាងណាលោកកឹម សុខាត្រូវបានដោះលែងមែនកាលពីថ្ងៃទី១០កញ្ញានេះ គឺដូចអ្វីដែលលោកសម រង្ស៊ីទស្សន៏ទាយ ។ ការនិយាយរិះគន់ ញុះញុងបន្តុះបង្អាប់តែមន្ត្រីបក្សខ្លួនឯងហើយទាំងដែលខ្លួនកំពុងភ័យរត់ស្លន់ស្លោគ្រប់ច្រកល្ហកនេះ ត្រូវបានពលរដ្ឋអ្នកលែងបណ្តាញសង្គមស្តីបន្ទោស ជាបណ្ឌិត ត្រចៀកស ជាបណ្ឌិតបែបនេះគួរតែទៅដាំដំឡូងប្រសើរជាង ធ្វើនយោបាយនាំតែហិនហោចជាតិ រលាយទឹកបន្ថែមទៀត ។
លោកបណ្ឌិតសូណារូ មានប្រសាសន៏ថា មានតែមន្ត្រី២ទៅ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលជាអ្នកនយោបាយបន្លំប្រកូវ ចាំឆក់ឪកាស និងរារាងបំបែកបំបាក់មិនឲ្យលោកសម រង្ស៊ីចូលធ្វើនយោបាយជាមួយសង្គ្រោះជាតិជាតិវិញ ក្នុងនោះមានលោកយ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិនិងលោក លឹម គឹមយ៉ា ។
លោកសូណារ៉ូបន្ថែម មានមន្ត្រីខ្លះស្រែកឃ្លាមវាយប្រហារចាក់រុកគ្នាឯងខ្លាំងពេក ដូចជារូបលោកលឹម គឹមយ៉ាជាដើម ទោះបីជាព័ត័មានស្តីលុយកូនៗហ៊ុន សែនផ្ញើនៅបរទេសវាល់លានដុល្លា ដែលគេឃើញនិងដឹងឮគ្រប់គ្នាហើយ ក៏អាប៉ិលឹម គឹមយ៉ាចេះហ៊ានទៅកាត់តបន្ថោកបន្ទាប់ថាជាលុយរបស់លោក សម រង្ស៊ីទៅកើតដែរ ។
លោកបន្ថែមទៀតថា រឿងរ៉ាវដែលកើតមានកន្លងមកដោយសារតែបុគ្គល២ទៅ៣នាក់ប៉ុណ្ណោះដើម្បីរារំាងលោកសម រង្ស៊ីមិនឲ្យវិលត្រឡប់មកសង្គ្រោះជាតិវិញ ហើយនិងញុះញុងកូនស្រីលោកកឹម សុខា ទីបំផុតទៅនឹងក្តោបក្តាប់អំណាចសង្គ្រោះចាតិក្រោយពីលោកកឹម សុខាចាស់។
កម្ពុជាអាចដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯងបានមិនចាំបាច់អន្តរជាតិមកជួយទេ
នៅក្នុងវេទិការសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅប្រទេសវៀតណាម លោកហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា បានថ្លែងទៅកាន់មន្ត្រីនានាក្នុងអង្គប្រជុំនោះថា កម្ពុជាមិនត្រូវការអន្តរជាតិមកជួយដោះស្រាយបញ្ហាឡើយ កម្ពុជាអាចដោះស្រាយខ្លួនឯងបាន ។ លោកក៏បានលើកឡើងអំពីប្រព្រឹត្តិការណ៏ដ៏ចម្រូងចម្រាស់នៃការបោះឆ្នោតកន្លងទៅ ដែលអន្តរជាតិមើលឃើញនិងរិះគន់ថាជារឿងឆាកល្ខោន កំប្លុកកប្លែងនោះថាជារឿងមិនត្រឹមត្រូវ ។
លោកផៃស៊ីផានមន្ត្រីនាំពាក្យគណរដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងប្រាប់សារព័ត៍មានក្នុងស្រុកថា កម្ពុជាមិនឪនក្បាលអង្វរចំពោះអន្តរជាតិទេ ។ កាលកន្លងទៅលោកក៏បានថ្លែងដែរថា កម្ពុជាមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទប់ទល់នឹងទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ ។
ទោះយ៉ាងណាចាប់តាំពីអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើមន្ត្រីជាន់របស់់របបក្រុងភ្នំពេញបន្តបន្ទាប់មក លោកហ៊ុន សែនហាក់អន្ទះសាប្រើគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីបន្ទន់ចិត្តអន្តរជាតិឲ្យបន្តអនុគ្រោះពន្ធដល់កម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃនេះពុំមានអ្វីសោះ កំពុងតែត្រដរខ្យល់រស់ដោយដង្ហើមអន្តរជាតិ ។
របបក្រុងភ្នំពេញបានលួចបញ្ជូនលោកបណ្ឌិតស៊ី ផាណាឲ្យទៅអ៊ឺរ៉ុបដោយស្ងាត់ៗដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូឡ អ៊ឺរ៉ុបឲ្យបន្តអនុគ្រោះពន្ធក្រោយពេលដែលអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើហ៊ី ប៊ុនហៀង។ ប៉ុន្តែទង្វើបែកនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាការបោកប្រាស់ ព្រោះអំពើព្រៃផ្សៃរំលោភសិទ្ធ ជិះជាន់ពលរដ្ឋខ្លួន និងចាប់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដាក់គុកទាំងបំពាននោតែបន្ត ។
ឃើញថាបោកប្រាស់អន្តរជាតិមិនបានសម្រេចលោកហ៊ុន សែនបានបង្ខំចិត្តដោះលែងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរួមទាំងអ្នកទោសដោយសារដីធ្លី និងអ្នកទោសមនសិការផ្សេងៗទៀតជាបន្ទាប់ ។ ចំណែកលោកកឹម សុខាវិញ បើទោះជាដោះលែងចេញពីក្នុងពន្ធនាគារកាលពីថ្ងៃទី១០កញ្ញថ្មីៗនេះក្តី តែលោកត្រូវជាប់ឃុំនៅក្នុងផ្ទះរបស់លោក និងត្រូវរឹតត្បិតសិទ្ធិសព្វបែបយ៉ាងដដែល។
ការអន្ទះអន្ទែងស្វះស្វែងបញ្ជូនមន្ត្រីរបស់ខ្លួនទៅអ៊ឺរ៉ុប និងដោះលែងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលលោកហ៊ុនសែនធ្លាប់ថាទោសក្បត់ជាតិ មិនអាចលោកលែងទោសបាននេះ សបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា លោកហ៊ុន សែនកំពុងតែអង្វរឪនលំទោនសុំជំនួយអន្តរជាតិបន្តទៀត ព្រោះមេកុំមុយនិស្តចិន និងយួនរបស់លោកមិនអាចជួយលោកឲ្យរស់បានក្រៅពីជញ្ជក់ប៉ឺតពីកម្ពុជាវិញ ។
តើមួយណាសមគួរតែជាម្ចាស់ទឹកដីមហានគរនិងជាអ្នកគោរពមហាក្សត្រពិត?
គេធ្លាប់តែឃើញនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៏នានាឬនៅក្នុងលិខិតក្បួនច្បាប់ផ្សេងៗ គេសរសេរនិងពោលថាសូមក្រាបថ្វាយបង្គំទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រករុណាជីវិតតម្កល់លើត្បូង គេមិនដែលឮថា ខ្ញុំព្រះករុណាសូមចំតិតទូថ្វាយថ្វាយម្តងសោះទេ ។ នេះប្រហែលជាគេយកតម្រាប់តាមអាជ័យ កាលដែលគូរកំប៉េះគូថខ្លួនមើលព្រះមហាក្សត្រទេដឹង ។
កាលដែលធ្វើយ៉ាងនេះតើសមគួរនឹងធ្វើជាកូនចៅទឹកដីមហានគរម្ចាស់ទឹកដីសុវណ្ណភូមិដែលធ្លាប់តែរុងរឿង មានសីលធម៌ល្អ មានវប្បធម៌ថ្លៃថ្នូរសមជាកូនចៅនៃមនគរ និងសមគួរដូចដែលខ្លួនថាមានសេចក្តីគោរពមហាក្សត្រដ៏ធំធេងដែរឬក៏អត់ទេ ។
គេមើលទៅដូចជាមិនសមសោះ មានឥរិយាបថបែបនេះ គេមិនដឹងថារកប្រៀបប្រដូចទឹងជនប្រភេទណាទេ គេមិនដែលឃើញមានសីលធម៌ខ្មែរចំតិតចំតូងដូច្នេះឡើយ ។ បើថាលួចពីថៃសៀមយួនចិនក៏គេមិនដែលឃើញ លួចពីអ៊ឺរ៉ុបអង់គ្លេស អាមេរិកឥណ្ឌាក៏មិនមែន មិនដឹងជាទៅលួចពីប្រទេសណា ។
គេមើលទៅជាតិថៃទាំងមន្ត្រីនិងរាស្ត្រមានសេចក្តីគោរទន់ភ្លន់ចំពោះមហាសក្សត្រ ចំពោះមន្ត្រី និងមនុស្សចាស់តូចធំទៅតាមឋានៈផ្សេងៗគ្នា ថ្វីត្បិតតែគេចម្លងពីខ្មែរ កើតក្រោយខ្មែរមែនតែគេសមជាមហាប្រទេសមានសីលធម៌ល្អ មានបាវចនាប្រពៃគួរតែគេថាជាម្ចាស់ទឹកដីមហានគរមែន។
ចំណែកខ្មែរវិញបោះបង់វប្បធម៌ប្រពៃណីខ្លួន លុបបំបាត់ក្បួនច្បាប់ខ្លួនមិនដឹងជាទៅចម្លងវប្បធម៌ស្អីពីណាមក ធ្វើឲ្យច្របូកច្របល់ពេញប្រទេស ។
និយាយពីក្បាច់រាំខ្មែរ ដែលល្អគេទទួលស្គាល់ឲ្យគគោកមិនព្រមលើកស្ទួយ បែរជាទៅលើកស្ទួយក្បាច់ញីកែងជើង ចម្លងពីគេមកឲ្យក្មេងឆ្កួតពេញភូមិស្រុក ។
បើរបៀបវង្វេងមិនស្គាល់ខ្លួនឯងចឹង បំភ្លេចបំផ្លាញខ្លួនឯងចឹងតើសមគួរតែគេហៅថាជាជនជាតិស្អីវិញទៅ?
នយោបាយពុតត្បុតឬនយោបាយឆ្កែកន្ទុយខ្វៀនពេលដែលជាប់បន្លានៅតែបន្ត
នយោបាយពុតត្បុតឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាលឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យតែបានស៊ីមួយពេលៗ និងដើម្បីរួចពីគ្រោះថ្នាក់១គ្រាៗ ដើម្បីតែប្រយោជន៏ខ្លួនក្រុមគ្រួសារនិងបក្សពួក មិនមែនធ្វើអ្វីៗដើម្បីជាប្រយោជន៏ជាតិ ប្រយោជន៏នៅតែកើតមានដដែលជាដដែល ។
ការដោះលែងកឹម សុខាថ្ងៃនេះគឺជានយោបាយឆ្កែកន្ទុយខ្វៀនដើម្បីរួចផុតពីការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អន្តរជាតិ ពុំមែនជាឆន្ទនយោបាយពិត ពុំមែនជាគំនិតបង្រួបបង្រួមជាតិពិតរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ ដោះលែងហើយចាប់វិញ ក៏មិនខាតអ្វីដែរ គឺវាចំណេញបានទាំងរួចទណ្ឌកម្ម បានបន្តអំណាច បាន៥ឆ្នាំទៀត យ៉ាងហោចណាស់រស់បាន៥ឆ្នាំទៀតដែរ នេះជាយុទ្ធសាស្ត្រឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាល។
បើទោះជាមិនចាប់កឹម សុខាវិញ ក៏មិនខាតអីដែរនៅតែចំណេញដដែល តែកុំសង្ឃឹមថាមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឡើងវិញ ទម្រាំរត់ច្បាប់បង្កើតគណបក្សនេះឡើងវិញបានវាជិតដាច់អាណត្តិ ឬដាច់អាណត្តិទៅហើយ ចង់មិនចង់ មន្ត្រីអតីតសង្គ្រាះជាតិប្រាកដជានិយាយថាណាស់ហើយ ទ្រាំមួយអាណត្តិទៀតចុះ ត្រង់នេះ ហ៊ុន សែនបន្តបោកអន្តរជាតិ និងបក្សប្រឆាំងបានបន្តទៀត ។
រឿងនេះមិនមែនជាការទស្សន៏ទាយលែងសើចឡើយ យើងមើលប្រវត្តិនយោបាយហ៊ុន សែន ដែលនិយាយការពិតម្តងណាសមភាគីម៉ឺនឆ្នាំជាមួយរណឫទ្ធិរហូត ហើយយកបក្សក្រុមព្រះធ្វើជាអ្នកបម្រើថែមទៀត ។
សន្យាការពារព្រៃឈើរហូតព្រៃឈើរលាយគ្មានសល់ សម្បទានឲ្យយួនចិនកាប់គាស់គ្មានសល់។
សន្យាឲ្យសង្គ្រោះជាតិបង្កើតបុស្តិ៏ទូរទស្សន៏ រហូតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរលាយ
ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយនិងអ្នកទោសមនសិការផ្សេងៗ រួចហើយចាប់វិញដដែលជាដែល ។
មានត្រង់ណាដែលហ៊ុន សែនដោះលែងដោយស្រួលនោះ វាពុំអាចឡើយ វាគ្រាន់តែលាកន្ទុយជាប់បន្លាប៉ុណ្ណោះ ទីបំផុតទៅឆ្កែនៅតែតាមខាំពេលរួចពីបន្លាដដែល។
ចម្ងល់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ហេតុអ្វីលោកធំស្រុកខ្មែរច្រើនមកតែពីព្រៃវែងនឹងស្វាយរៀង ហើយហេតុអ្វីស្រុកខេត្តទាំងនោះនៅតែក្រគ្មានការអភិវឌ្ឍបើស្រុកនោះសម្បូណ៍អ្នកធំដែលធ្លាប់នៅនឹងទីនោះផ្ទាល់ទៀត?
ភាគច្រើននៃលោកធំស្រុកខ្មែរ សឹងតែចេញពីខេត្រស្វាយរៀងព្រៃវែងទាំងអស់ រួមទាំងថ្នាក់ដឹកនំកំពូលរបស់គណបក្សប្រជាជនផង ។ ប៉ុន្តែអភ័ព្វអ្វីប្រទេសកម្ពុជា ពលរដ្ឋខ្មែរយើង មានលោកធំកាន់តែច្រើនប្រទេសជាតិកាន់តែក្រ ប្រទេសមានផ្កាយលោកខែកាន់តែច្រើន ពលរដ្ឋកាន់តែងងឹតល្ងង់ទៅៗ គ្មានអភិវឌ្ឍន៏ គ្មានរីកចម្រើនអ្វីទាំងអស់ ពលរដ្ឋគ្មានការងារធ្វើ គ្មានរបរត្រឹមត្រូវ ខ្លះដើរសុំទានគេ ខ្លះចំណាកស្រុកធ្វើជាខ្ញុំបម្រើបរទេសទាំងស្រុកភូមិចោលកូនចោលចៅ នៅសល់តែកូនក្នុងងង្រឹងនិងយាយតាចាស់ជរាទៅណាពុំរួម ។
ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីលោកធំទាំងនោះមានប្រវត្តិរូប មានជីវប្រវត្តិនៅស្រុកកំណើតដឹង សុខទុក្ខអ្នកស្រុកភូមិខ្លួន ខេត្តរបស់ខ្លួនដែរ ធ្លាប់មានជីវភាពក្រលំបាកដែរ តែហេតុអីមិនអភិវឌ្ឍនៅស្រុកកំណើតខ្លួន មិនធ្វើឲ្យខេត្តរបស់ខ្លួនរីកចម្រើន ដោយបណ្តោយឲ្យពលរដ្ឋស្រុកភូមិខ្លួន ដើរសុំទានគេ ធ្វើកញ្ជះគេ ចំណាកស្រុកធ្វើខ្ញុំបម្រើបរទេសយ៉ាងនេះ ?
តើមន្ត្រីទាំងនោះគ្មានភាពខ្មាស់អៀន និងគ្មានចិត្តគំនិតជាខ្មែរខ្លះទេរឺទើបឃើញពលរដ្ឋខ្លួនក្រក្រី ចំណាក់ទាំងស្រុកភូមិ ពលរដ្ឋអត់ឃ្លាន និងភូមិស្រុកខ្លួនគ្មានការអភិវឌ្ឍម្លឹងៗហើយនៅធញវើឫកហឺហាអឿក្រអឺតក្រទមជាមួយតែខ្មែរ ដើរជ្រែងកាងតែមួយខ្មែរអ្នកស្រុកភូមិខ្លួនទៀត?
ឬក៏ពួកលោកមន្ត្រីទាំងនោះពុំមែនមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តស្រុកភូមិព្រៃវែងស្វាយរៀងពិតប្រាកដទេ ចេះតែថាភូតភរខ្មែរដើម្បីបំផ្លាញខ្មែរ សម្លាប់ខ្មែរទេ ?
ទាក់ទងទៅនឹងលោកធំសុទ្ធមកពីព្រៃវែងស្វាយរៀងនេះដែរ កាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ លោកបាងសុខឿន អ្នកលេងបណ្តាញសង្គមមកនៅប្រទេសស្វីសលោកបានលើកឡើងថា ពួកមន្ត្រីដែលថាមកពីស្វាយរៀងព្រៃវែងទាំង និងសុទ្ធតែចេញមុខមកក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩នេោះ គឺសុទ្ធតែជាចារកម្ម ជំនាញការយួន បើពួកគេពិតជានៅភូមិស្រុកខេត្រព្រៃវែងស្វាយរៀងមែន ប្រាកដជាមានអ្នកជិតខាងដឹងឮនិងស្គាល់មិនខាន មិនមែនគ្មានអ្នកស្រុកណាស្គាល់មួយឡើយ ។
លោកបាងសុខឿនបញ្ជាក់ថា ការដែលលោកថាដូច្នេះគឺមានសមាជិកគណបក្សប្រជាជនផ្ញើសារប្រាប់រូបលោក ហើយបើមិនជឿលោកថាឲ្យតាមសួរតាមស្រុកភូមិដែលថាមន្ត្រីទាំងនោះនៅតើមានអ្នកណាស្គាល់ពិតច្បាស់ថាជាអ្នកស្រុកភូមិខ្លួនមែនឬក៏អត់?
ខាងក្រោមនេះគឺជាប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៏ វង្ស ពិសេន អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងខេមរភូមិន្ទ ទើបនឹងតែងតាង ដែលសរសេររៀបរាប់ដោយអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។ ពិតឬមិនពិតយ៉ាងណា សូមបងប្អូនតាមដាននិងសង្កេតតាមសាកសួរដូចដែលលោកបាងសុខឿនថាជាបន្តទៀតចុះ៕
ប្រវត្តិសង្ខេបការងាររបស់ឯកឧត្តម នាយឧត្តមសេនីយ៍ វង្ស ពិសេន អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ
លោក វង្ស ពិសេន កើតនៅភូមិលេខ១ ឃុំកំពង់លាវ ស្រុកកំពង់លាវ ខេត្តព្រៃវែង បានចូលបម្រើកងទ័ពថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៩ ទទួលបានមុខតំណែងនិងឋានន្តរសក្តិដូចខាងក្រោម៖
-១៩៧៩ - ១៩៨០ ជាប្រធានក្រុម
-១៩៨០ - ១៩៨១ ជាសិក្ខាកាមអាកាសចរ ដល់ខែសីហា ១៩៨១ ជាប្រធាន (ខ) ជំនួយការប្រធានការិយាល័យសេនាជនខេត្តព្រៃវែង
-១៩៨១ - ១៩៨៤ អនុ (ឃ) អនុមន្ទីរសេនាធិការយោធាខេត្តព្រៃវែង
-១៩៨៤ - ១៩៨៧ ប្រធាន (ឃ) ប្រធានមន្ទីរសេនាធិការយោធាខេត្តព្រៃវែង
-១៩៨៧ - ១៩៨៩ អនុ (ង) អនុសេនីយ៍ឯក មេបញ្ជាការរងយោធាខេត្តព្រៃវែង
-១៩៨៩ - ១៩៩១ វរសេនីយ៍ត្រី អនុបញ្ជាការ F២៨៦
-១៩៩១ - ១៩៩៥ វរសេនីយ៍ឯក មេបញ្ជាការតំបន់សឹករងខេត្តព្រៃវែង
-១៩៩៥ - ១៩៩៩ ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី មេបញ្ជាការរងកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស
-១៩៩៩ - ២០០១ ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី មេបញ្ជាការរងកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ
-២០០១ - ២០០៣ ឧត្តមសេនីយ៍ទោ មេបញ្ជាការរងកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស
-២០០៣ - ២០១៨ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក មេបញ្ជាការរង និងជានាយសេនាធិការដ្ឋាន កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស
-២០១៨ - បច្ចុប្បន្ន នាយឧត្តមសេនីយ៍ អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។
ស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរក្រៅស្រុករិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ក្រោយពីចូលរួមសកម្មភាពជាប្រវត្តិជាច្រើនជាមួយនឹងលោកហ៊ុន សែន
ព្រះមហក្សត្រខ្មែរព្រះបាទនរោត្តមសីហមុនី និងរាជវង្សានុវង្សជាច្រើនអង្គត្រូវបានអ្នកលេងបណ្តាញសង្គមនៅក្រៅប្រទេស វាយប្រហារ រិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ក្រោយពីចូលរួមសកម្មភាពជាប្រវត្តិជាច្រើន ជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ។ ការចូលរួមនយោបាយជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ ពុំមែនតែសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហមុនីមួួយព្រះអង្គឡើយ ក្នុងនោះក៏មានញាតិវង្សរបស់ព្រះអង្គផងដែរ ដូចជាសម្តេចក្រុមព្រះជាដើម ។
តាងពីអាណត្តិទី០១មកពលរដ្ឋខ្មែរបានផ្ញើវាសនាលើព្រះរាជបល្លង្កទូទាំងប្រទេស ទាំងចាស់ទាំងក្មេង ប៉ុន្តែក្រោយសម្តេចក្រុមព្រះបានដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជាតាមតែខ្សែញាក់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ម្តងហើយម្តងទៀត ពលរដ្ឋខ្មែរបានអស់់សង្ឃឹមបន្តិចម្តងៗរហូតកាត់ក្តីឲ្យគណបក្ស ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចស្មើរសូន្យកៅអីនៅ២អាណត្តិចុងក្រោយនេះ ។
ទង្វើនិងសកម្មភាពដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរអស់ជំនឿនិងតែងតែរិះលើរាជវង្សនិងគណបក្សរាជានិយមនោះមានដូចជា ច្បាប់បំពេញបន្ថែមឆ្នាំ៨៥ កាលពីឆ្នាំ២០០៥ វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចូលរួមប្តឹងរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងចូលរួមប្រព្រឹត្តពុករលួយជាច្រើនផ្សេងៗទៀត ។
ជាងនេះទៅទៀតរាជវង្សានុវង្សត្រូវបានពួកគេមើលឃើញថាធ្វើព្រងើយកណ្តើយ មិនមានសកម្មអ្វីតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានចែងនោះទេ ក្នុងខណៈពលរដ្ឋខ្មែរ ទទួលរងទុក្ខទោសយ៉ាងអយុត្តិធម៌ ទទួលការបំពាន់ពីសំណាក់ជនមានអំណាច និងជនបរទេសជិតខាង សូម្បីតែសមាគមជនជាតិ វៀតណាម ប្រចាំនៅកម្ពុជាប្រមាថយ៉ាងក្តីក៏រាជវង្សានុវង្សខន្តីមិនចេញស្តីអ្វីដេរ ។ ប៉ុន្តែតែងតែមានព្រះរាជអង្គការចំពោះពលរដ្ឋខ្មេរស្លួតត្រង់ទៅវិញ ។
លោក ម៉ែន ណាត អ្នកលេងបណ្តាសង្គមដ៏ល្បីមួយរូបនិងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លុំមើលកម្ពុជា នៅប្រទេសណូវេ បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសកម្មភាពរបស់ព្រះញាតិវង្សទាំងអស់ដែលមិនបានបម្រើជាតិ។
ការលើកឡើងបែបនេះ កាលកន្លងទៅ ត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចាត់ទុកថាជាការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងនោះលោកសម រង្ស៊ីកំពុងតែជាប់ពាក្យប្តឹងនៅតុលាការនៅឡើយ ហើយពុំមែនតែលោកសម រង្ស៊ីទេ ដែលនឹងត្រូវកាត់ទោសដោយការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រនោះ កន្លងទៅ អ្នកសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមស្ពីពីព្រះមហាក្សត្រក៏ត្រូវបានកាត់ទោសរួចហើយ ។
តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាព្រះមហាក្សត្រគឺគ្មានបុគ្គលណាមួយរំលោភបាន ព្រះមហាក្សត្រ ជាប្រមុរដ្ឋ ព្រះមហាក្សត្រជាព្រះប្រធាននៃអង្គចៅក្រម ។ ទោះយ៉ាងណាច្បាប់នេះ ប្រហែលជាមិនអាចមានចំណាត់ការលើពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសបានឡើយ បញ្ហានេះគេឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅស្រុកចេញប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ហាក់មិនមានខ្លាចច្បាប់នៅកម្ពុជាឡើយ ។
អ្នកទោសលីប៊ីប៉ុន្មាន៤០០នាក់លួចរត់ចេញពីគុក
ក្រោមការគ្រប៉គ្រង់មូម៉ាហ្គាដាហ្វីជាង៤០សិបឆ្នាំ បានរុញច្រានប្រទេសជាតិឲ្យធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិនយោបាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងចលាចលស្ទើរហិនហោចអស់ ដោយសារតែអំពើផ្តាច់ការសាហាវឃោរឃោ មើលឃើញជីវិតពលរដ្ឋខ្លួនដូចកណ្តុរក្រលាត សត្វធាតុពុំអាចប្រៀបផ្ទឹមនឹងបាតជើងលោកបាន ។
ព្រោះសេចក្តីឈឺចាប់ទ្រាំពុំបាន ពលរដ្ឋលីប៊ីបានងើបឡើងបះបោរតវ៉ាប្រឆាំងរួមនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តួលរំលំរបបហ្គាដាហ្វីឲ្យវិនាសខ្ចាត់ខ្ចាយ លោកហ្គាដាហ្វីត្រូវពលរដ្ឋខ្លួនកាត់ទោសនៅនឹងកន្លែង ខណៈលោកកំពុងរត់ចូលលូដើម្បីគេចពួនពីការកាត់ទោសរបស់ពលរដ្ឋ កាលពីឆ្នាំ២០១១។
នៅថ្ងៃទី៤កញ្ញានេះក្រុមអ្នកគាំទ្រលោកហ្គាដាហ្វីដែលកំពុងទទួលទោសបានសម្រុកលួចរត់ចេញពីគុក Ain Zara ។ យោងទៅសារព័ត៍មានLibyan និង UNបានឲ្យដឹងថាមានមនុស្សប្រមាណជាង១០នាក់បានស្លាប់និង១៥នាក់ផ្សេងរងបួសគ្នុងខណៈពេលរត់ចេញហើយបះទង្គិចនិងកងនគរបាល។
ព្រោះសេចក្តីឈឺចាប់ទ្រាំពុំបាន ពលរដ្ឋលីប៊ីបានងើបឡើងបះបោរតវ៉ាប្រឆាំងរួមនឹងសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តួលរំលំរបបហ្គាដាហ្វីឲ្យវិនាសខ្ចាត់ខ្ចាយ លោកហ្គាដាហ្វីត្រូវពលរដ្ឋខ្លួនកាត់ទោសនៅនឹងកន្លែង ខណៈលោកកំពុងរត់ចូលលូដើម្បីគេចពួនពីការកាត់ទោសរបស់ពលរដ្ឋ កាលពីឆ្នាំ២០១១។
នៅថ្ងៃទី៤កញ្ញានេះក្រុមអ្នកគាំទ្រលោកហ្គាដាហ្វីដែលកំពុងទទួលទោសបានសម្រុកលួចរត់ចេញពីគុក Ain Zara ។ យោងទៅសារព័ត៍មានLibyan និង UNបានឲ្យដឹងថាមានមនុស្សប្រមាណជាង១០នាក់បានស្លាប់និង១៥នាក់ផ្សេងរងបួសគ្នុងខណៈពេលរត់ចេញហើយបះទង្គិចនិងកងនគរបាល។
អនិច្ចារាស្ត្រខ្មែររស់ក្រោមឆ័ត្ររហែក
«ពលរដ្ឋខ្មែរជ្រកក្រោមឆ័ត្ររហែកដ៏ត្រជាក់នៃមហាក្សត្រខ្មែរ» នេះគឺជាមតិយោបល់នៃពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ដែលរត់ភៀសខ្លួនគេចវេសឲ្យផុតពីក្រញ៉ាំបិសាចនៃរបបផ្តាច់ការ បុរសខ្លាំងក្នុងសម័យនេះ ។
បើតាមគំនិតរបស់លោកមើលទៅស្រុកខ្មែរសព្វថ្ងៃនេះយល់តែទុក្ខសោកក្រៀមក្រំវិនាសខ្លោចផ្សា ឈឺចាប់ គ្មានជម្រកជ្រកកោន ដូចសត្វព្រាត់មេបា ដោយសារខ្យល់បោកបកបាក់បែកសំបុកលំនៅដ្ឋានក្តៅរងារឥតស្រាកស្រាន្ត ។
ស្វេតឆ័ត្រដែលពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកជាម្លប់ដ៏ត្រឈឹងត្រឈៃ ជាឪសថ ជាពន្លឺត្បូងចាំងចិញ្ចាច់ចិញ្ចែង ត្រូវងងឹតសូន្យសូងដូចស្ថិនអន្លង់ជ្រោះមរណៈ ។ លោកម៉ែន ណាំតជាបុគ្គលម្នាក់ ក្នុងចំណោមមិត្តភ័ក្រលោកជាច្រើនផ្សេងៗទៀត មានលោកប៉ាំង សុខឿន លោកឆាំឆានីជាដើមដែលតែងតែតវ៉ានឹងរបបលោកនឹងហ៊ុន សែន ប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់បរទេស ប្រហែលជាដោយសារតែលោកត្រូវរស់នៅឃ្លាតឆ្ងាយស្រុកកំណើត ឃ្លាតមេបាបងប្អូនមិនអាចចូលស្រុកបានវិញ និងត្រូវរបបនេះចោទលោកដោយអយុត្តិធម៌ទើបលោកសរសេរឆ័ត្ររហែក ។
សព្វថ្ងៃនេះពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវនិរាសចោលស្រុកទៅតាមស្រុកតំបន់ប្រទេសផ្សេងៗពុំមែនតែ ដោយទទួលរឿងអយុត្តិធម៌ គេតាមចាប់ចងប៉ុណ្ណោះទេ ខ្មែរជាច្រើនត្រូវចាក់ចោលភូមិដ្ឋានទាំងស្រុកភូមិព្រោះតែជីវភាព ភាពក្រក្រី ព្រោះលោកធំឧកញ៉ាលួចឆក់ប្លន់ កេងប្រវ័ញ្ចជិះជាន់ គ្មានដីធ្លីធ្វើស្រែចំការ មានដីធ្វើស្រែចំការហើយ តែឈ្នួញកណ្តាល លោកធំស្រុកខ្មែរឲ្យតម្លៃថោក លោកមន្ត្រីស្រុកខ្មែរឲ្យទំនិញយួនសៀមចូលសម្លាប់របបរកសិកម្មខ្មែរ ឲ្យទំនិញខ្មែរចុះថោក ឲ្យទំនិញគេឡើងថ្លៃ ។
បញ្ហាទាំងនេះគ្មានច្បាប់ គ្មានទម្លាប់ គ្មានមេបាណាជួយមើលខុសត្រូវឡើយ ប្រហែលជាលោក ម៉ែន ណាតមើលឃើញទិដ្ឋភាពនៃពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងនេះទើបលោកថា ជ្រកក្រោមឆ័ត្ររហែក ។
លោកសម រង្ស៊ីធ្លាប់និយាយថា ព្រះមហាក្សត្រត្រូវបានលោកហ៊ុន សែនគំរាមកំហែង ជិះជាន់ ទើបមហាក្សត្រខ្មែរមិនហ៊ានចេញស្តីមានព្រះវាចាអ្វីសោះ បើទោះបីជាឃើញពលរដ្ឋឈឺចាប់ និរាសរត់ចោលកូនចៅ ឃ្លាតឆ្ងាយស្រុក ឬត្រូវគេរំលោភបំពានយ៉ាងអយុត្តិធម៌ក្តី ។
ការលើកឡើងទាំងប៉ុន្មានត្រូវបានលោកហ៊ុន សែនចាត់ទុកថាជាការប្រមាថមើលងាយព្រះមហាក្សត្រ និងត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ ។
យ៉ាងណាៗនរណាប្រមាថនិងមើលព្រះមហាក្សត្រ ឬគោរពព្រះ ហើយពលរដ្ឋជ្រកក្រោមម្លប់ឆ័ត្រមែនឬក៏អត់ សូមបងប្អូនពិនិត្យមើលនិងតាមដានដោយខ្លួនលោកអ្នកចុះ
មហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី នឹងយាងបើកសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាដំបូង នៃរបប ហ៊ុន សែន ក្នុងអាណត្តិថ្មី នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៥ កញ្ញា ២០១៨។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់រដ្ឋសភា ហេង សំរិន។ គួសបញ្ជាក់ថា មហាក្សត្រ បានចាត់តាំង ហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី តាំងពីថ្ងៃទី១៧ សីហា មកម្ល៉េះ ដែលអ្នកច្បាប់ហៅថា «កូនកើតមុខឪ»។
ការវាយប្រហារលើរថយន្តសិស្សសាលបណ្តាលឲ្យស្លាប់ប្រមាណ៤០នាក់មន្ត្រីសិទ្ធិថាជាអំពើឧក្រិដ្ឋរបស់អារ៉ាប់បី
កាលពីថ្ងៃទី៩សីហាកន្លងទៅ អារ៉ាប់បីសៅឌីបានបើកការវាយប្រហារតាមអាកាសទៅលើប្រទេសយេមែនបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្សប្រមាន៤០នាក់ ក្នុងនោះរួមទាំងសិស្សនិងគ្រូបង្រៀនផងដែរ ។
ការបាញ់ប្រហារនេះត្រូវបានមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិហៅថាជាអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរទៅក្មេងៗសិស្សសាលា និងជាអំពើដែលមិនអាចទទួលយកបាន ។ មន្ត្រីHRWបន្ថែមថា ការវាយប្រហារនេះស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការវាយប្រហារទៅលើក្បួនដង្ហែរសព និងពិធីមង្គលការកាលពីឆ្នាំ២០១៦ដែរ ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលជំលោះសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសយេមែន នៃប្រទេសអារ៉ាបបីបដិសេធថា កំហុសទាំងនេះដោយសារតែវាមានភាពមិច្បាស់លាស់ លោកអាល់មីគីនីបន្ថែមថា គេពុំដែលឃើញមានសិស្សសាលានៅក្នុងរថយន្តនោះទេ ពួកគេពុំមែនជាសិស្សទេ ។
ប្រភពCNN:
ការបាញ់ប្រហារនេះត្រូវបានមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិហៅថាជាអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរទៅក្មេងៗសិស្សសាលា និងជាអំពើដែលមិនអាចទទួលយកបាន ។ មន្ត្រីHRWបន្ថែមថា ការវាយប្រហារនេះស្រដៀងគ្នាទៅនឹងការវាយប្រហារទៅលើក្បួនដង្ហែរសព និងពិធីមង្គលការកាលពីឆ្នាំ២០១៦ដែរ ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលជំលោះសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសយេមែន នៃប្រទេសអារ៉ាបបីបដិសេធថា កំហុសទាំងនេះដោយសារតែវាមានភាពមិច្បាស់លាស់ លោកអាល់មីគីនីបន្ថែមថា គេពុំដែលឃើញមានសិស្សសាលានៅក្នុងរថយន្តនោះទេ ពួកគេពុំមែនជាសិស្សទេ ។
ប្រភពCNN:
